Trên Vòng đối đầu của chương trình Rap Việt, các huấn luyện viên Suboi và Binz đều từng mặc áo bomber.
Suboi mộc mạc với áo khoác bomber đen tuyền cổ viền lông. Còn Binz lại bảnh bao với áo thêu dệt chỉ bạc của Saint Laurent. Vì đâu mẫu áo này lại hấp dẫn giới chơi hip hop và thể thao đường phố?
Để giải mã câu hỏi này, có lẽ chúng ta phải quay ngược dòng lịch sử của mẫu áo này. Dù có xuất phát điểm là một trang phục quân đội, nhưng trang phục này rất nhanh chóng du nhập vào giới trẻ nổi loạn.
Xuất phát điểm của áo khoác bomber: Chiến tranh thế giới
Kiểu mẫu áo bomber A-1 thuở sơ khai. Ảnh: Bronson Clothings.
Thế Chiến I và chiếc áo phi công A-1
Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, lối đánh bom bằng máy bay trở nên thông dụng. Các phi công đánh bom từ trên không được gọi là bomber.
Thời điểm này, chiếc phi cơ ném bom có buồng lái máy bay mở. Phi công phải làm việc trong môi trường lạnh căm.
Vì vậy, năm 1917, không quân Mỹ đã sáng chế nên một chiếc áo bảo hộ giúp giữ ấm cho các phi công. Chiếc áo này làm bằng da thuộc bền – thường là da hải cẩu hoặc da ngựa. Viền cổ và eo làm từ vải dệt kim co giãn. Áo có nút bấm và túi có nắp.
Vì đây là chiếc áo chuyên dụng của dân phi công đánh bom, nên nó nghiễm nhiên được đặt tên là bomber jacket – áo khoác của dân bomber.
Nhược điểm của áo khoác bomber thời kỳ đầu
Phi công mặc áo khoác bomber A-2, bên ngoài trùm phao cứu hộ. Ảnh: WYSO.
Vào thập niên 1930, mẫu A-1 được nâng cấp thành mẫu A-2 để tiện dụng hơn cho phi công. Nút bấm được thay thế với khóa kéo. Cổ áo có thể được kéo lên che kín đến tận mũi, hoặc bẻ xuống tạo kiểu cổ thời trang hơn.
Tuy nhiên, thời điểm này, những chiếc phi cơ thả bom cũng được nâng cấp. Chúng có thể bay cao hơn, xa hơn, chịu được thời tiết mưa rơi giá lạnh.
Lúc này, chiếc áo A-2 lộ rõ nhược điểm. Vì làm từ da thuộc, có thể bị ướt khi tiếp xúc với mưa, chúng có thể bị đóng băng trong thời tiết lạnh giá và vì vậy gây nguy hiểm cho sức khỏe của phi công.
Nylon thay thế da thuộc
Việc quan trọng nhất là tìm một chất liệu thay thế da thuộc. Phải giữ ấm, chống thấm, lại đủ nhẹ để tiện cho việc điều khiển phi cơ. Quân đội Mỹ có hai lựa chọn: Cotton và Nylon.
Thực chất, nylon là lựa chọn tối ưu hơn. Chất liệu này đi vào sản xuất ở cuối thập niên 1930. Nó được ca tụng như một chất liệu thần kỳ vì độ bền, chống thấm, chống mối mọt và nấm.
Ban đầu, nylon được sử dụng độc quyền cho dù của lính nhảy dù. Áo bomber phải sử dụng cotton để không hao hụt lượng nylon quan trọng.
Mẫu bomber làm từ vải cotton, có cổ lông thú, được gọi là B-15. Chính là phong cách của chiếc áo Suboi mặc trên Rap Việt.
Mẫu của Suboi rất gần với chiếc B-15. Ảnh: Facebook Suboi.
Qua đến Thế chiến II, sản lượng vải nylon tăng vọt. Đồng thời, phi cơ chiến đấu lúc này đã có khoang điều khiển được che chắn kín gió, không còn lạnh như trước.
Vì vậy, quân đội Mỹ cuối cùng nâng cấp chiếc áo bomber với chất liệu nylon. Cổ áo cũng loại bỏ chất liệu lông cừu đã trở nên nóng ngốt trong khoang máy bay. Thay thế là chiếc cổ làm bằng chất liệu dệt kim co giãn dễ thở hơn.
Phiên bản áo khoác bomber này gọi là mẫu MA-1. Và nó chính là chiếc áo khoác bomber hiện đại.
Áo khoác MA-1 vẫn còn được sản xuất bây giờ, với không quá nhiều thay đổi về mặt kiểu dáng. Ảnh: Alpha Industries.
Du nhập vào văn hóa của giới trẻ nổi loạn
Là một chiếc áo khoác biểu trưng cho quân đội, nhưng từ thập niên 1950 trở đi, chiếc áo bomber lại nổi tiếng vì được các nền văn hóa nổi loạn “vay mượn” vào phong cách thời trang của mình.
Tại Anh: Dân skinhead biến thành biểu tượng
Làn sóng văn hóa skinhead dấy lên tại Anh vào thập niên 1950. Đây là những người trẻ thuộc tầng lớp lao động nghèo khó.
Họ cho rằng nhà nước đã bỏ quên mình. Họ ủng hộ cái nhìn cực đoan và bạo lực của Phát xít. Để thể hiện thái độ của mình, họ chọn lối cạo đầu, mặc đồ quân đội hầm hố. Được trưng dụng gồm bốt cao cổ, áo khoác bomber…
Phim Skin Flick (1999) của đạo diễn Bruce Labruce mô tả phong cách ăn mặc của giới Skinhead: Đầu cạo trọc, chân mang bốt, phối áo bomber cùng quần jeans.
Tại Nhật: Áo bomber hoà quyện văn hóa Mỹ và Nhật
Còn tại Nhật Bản, làn sóng văn hóa Mỹ lan rộng hậu Thế chiến II. Do quân Phát xít Đức–Nhật thua trận, một phần lãnh địa Nhật bị quân Đồng minh chiếm đóng hậu từ cuối thập niên 1950.
Lính Mỹ, khi đến Nhật, đã mang theo chiếc áo bomber bền vững của mình. Họ đã đính lên áo khoác các sticker và patch đậm văn hóa Nhật Bản. Rồi mang áo về lại quê hương như một món quà kỷ niệm thời gian ở Nhật.
Giới trẻ Nhật, bị cuốn hút bởi văn hóa Mỹ, đã học theo. Vào thập niên 1960, Nhật Bản xuất hiện hàng loạt mẫu áo khoác bomber nội địa đính patch hoặc thêu họa tiết Nhật. Chúng trở nên phổ cập trong giới trẻ.
Chiếc áo này được gọi là sukajan, viết lái từ tên tiếng Anh souvenir jacket, tức chiếc áo kỷ niệm của lính Mỹ.
Những chiếc áo bomber phong cách Sukajan của Nhật. Ảnh: Alpha Industries.
Tại Mỹ: Văn hóa hip hop vay mượn áo bomber
Vào thập niên 1970 và 1980 ở Mỹ, âm nhạc hip hop và rap trở nên thịnh hành. Cũng như văn hóa Punk, giới chơi hip hop và rap mượn những trang phục quân đội.
Nhưng khác với Punk, những người mượn trang phục quân đội để nói về việc chống lại giới cầm quyền, văn hóa hip hop lại đến từ những người thấp cổ bé họng, thường là người dân da màu, trong xã hội Mỹ.
Trang phục quân đội – gồm họa tiết rằn ri, áo khoác bomber, giày bốt đế khủng – biến giới chơi hip hop thành nhóm “vũ trang không chính quy”, đang mang trên mình sứ mệnh đánh trả lại sự bất công của xã hội.
Từ trái sang: Kanye West, Drake và Harry Styles mặc áo khoác bomber lụa. Ảnh: GQ.
Áo khoác bomber hiện đại
Ngày nay, hầu như thương hiệu thời trang đường phố nào cũng có áo bomber.
Nổi bật nhất hẳn là thương hiệu Alpha Industries. Đây là thương hiệu từng thực hiện những mẫu áo khoác bomber cho quân đội Mỹ từ thập niên 1950. Chất lượng cao cấp và dán nhãn made-in-USA.
Những thương hiệu xa xỉ, như Gucci, Louis Vuitton, Dior… cũng trưng dụng phom dáng áo này. Vì chúng quá tiện lợi và dễ phối đồ.
Binz trong áo khoác bomber bằng nhung của Saint Laurent. Ảnh: Facebook Binz.
Cả nam lẫn nữ đều có thể mặc áo khoác bomber. Diện chúng cùng jeans thì chúng bụi bặm. Nữ có thể mặc áo khoác bomber cùng chân váy mini ngổ ngáo; hoặc chân váy midi gợi nhớ phong cách yankee của giới trẻ Nhật Bản.
Áo bomber và quần jogger thì lại thoải mái.
Kendall Jenner và Gigi Hadid trông rất ngầu khi mặc áo khoác bomber đơn giản cùng quần bó.
Theo Harper’s Bazaar Việt Nam