Dù cho có nhiều phân tích và nhận định cho rằng vàng không còn vai trò trong việc phòng ngừa rủi ro (hedge) lạm phát, nhưng không thể phủ nhận, thế hệ Gen Z đang có xu hướng nhiều đầu tư vào vàng.
Đầu tư vàng vật chất
Mua vàng vật chất dưới dạng đồng tiền vàng, vàng miếng, vàng thỏi, nữ trang làm từ vàng là cách phổ biến nhất ở khắp nơi trên thế giới.
Tại Việt Nam, người ta có thể tìm thấy tiệm vàng ở khắp mọi miền đất nước, từ những trung tâm xã, thị trấn.
Nhiều mua bán trao đổi có giá trị lớn được quy đổi ra vàng theo nguyên tắc: 10 phân vàng được 1 chỉ vàng, 10 chỉ vàng được 1 cây vàng.
Mua vàng vật chất dưới dạng đồng tiền vàng, vàng miếng, vàng thỏi, nữ trang làm từ vàng là cách phổ biến nhất ở khắp nơi trên thế giới.
Tuy nhiên, ở những thị trường vàng được mua bán trao đổi tự do, đầu tư vàng còn tồn tại dưới nhiều hình thức khác.
Đầu tư vàng trên giấy
Có hai loại quỹ đầu tư vàng phổ biến nhất là quỹ tương hỗ (mutual fund) và ETF, tuy nhiên các quỹ ETF ngày càng được các nhà đầu tư nhỏ lẻ lựa chọn hơn.
Các quỹ đầu tư vàng có thể đầu tư toàn bộ vào vàng vật chất, vào các công ty khai khoáng vàng, các công ty kinh doanh vàng, hay là hỗn hợp giữa các hình thức.
So với vàng vật chất, sự khác biệt lớn nhất ở đây là nhà đầu tư chỉ có xác nhận quyền sở hữu trên giấy tờ.
Do đó, giá trị của khoản đầu tư có thể có sự khác biệt so với giá trị của vàng vật chất ở cùng một thời điểm.
Ví dụ, một người đầu tư vào cổ phiếu của công ty khai thác vàng hay một ETF vàng thì sự tăng giảm giá vàng dưới dạng vật chất rất khác so với sự tăng giảm của giá cổ phiếu liên quan đến vàng hay ETF vàng.
Kiếm lời từ việc mua bán vàng
Đối với vàng vật chất, mục tiêu của những người này là mua lúc giá thấp và bán lúc giá cao, và có kỳ vọng việc này được lặp đi lặp lại nhiều lần.
Còn đối với vàng trên giấy, những người mua đi bán lại cũng có kỳ vọng như vậy.
Hơn thế nữa, họ còn có thể sử dụng đến các công cụ tài chính phái sinh dùng vàng là tài sản cơ sở như các sản phẩm options và futures.
Việc sử dụng các sản phẩm này giúp chiến lược của nhà đầu tư vàng được đa dạng hơn.
Lúc này, lợi nhuận không chỉ được tạo ra khi giá tăng, mà còn trong trường hợp khi giá giảm cũng là vào lúc các hợp đồng short/put được sử dụng.
Các công cụ options hay futures còn có thể giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro khi thị trường bị giảm bằng cách sử dụng các vị thế bán.
Nếu nhà đầu tư lo sợ giá vàng sẽ giảm trong thời gian ngắn sắp tới, làm giảm giá trị của danh mục, thì họ có thể mua một lượng put options.
Nếu đúng là giá vàng giảm thì phần lợi nhuận từ hành động này sẽ bù lại phần thiệt hại do giá giảm, còn nếu giá vàng không giảm thì coi như họ đã trả một phần phí bảo hiểm.
Tuy nhiên, cần hết sức lưu ý và cẩn trọng bởi vì các sản phẩm phái sinh tài chính liên quan đến vàng phức tạp và có mức độ rủi ro cao, không phù hợp với tất cả mọi người.
Chính vì vậy mà theo quy định ở nhiều nước, muốn sử dụng được những sản phẩm này thì nhà đầu tư phải vượt qua được một bài kiểm tra kiến thức.
Cần chú ý gì khi đầu tư vàng?
Điều tiên quyết khi đầu tư, đó là bạn cần nắm rõ những rủi ro tiềm năng, để có những quyết định thích hợp.
Rủi ro với đầu tư vàng vật chất
Mặc dù vàng được xem là một loại tài sản an toàn, có tính phòng vệ nhưng không phải là không có rủi ro.
Những ai mua vàng vào khoảng năm 2012 và bán vào năm 2016 sẽ thấy đầu tư vào vàng là một khoản thua lỗ lớn.
Việc đầu tư vàng vật chất có rủi ro lớn nhất là mất cắp, thậm chí bị cướp.
Đã có nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra liên quan đến các vụ đánh cướp vàng, có cả thiệt hại về sức khỏe lẫn tính mạng.
Đó là chưa kể đến rủi ro bị thất lạc, vì có những người cất giữ vàng theo thời gian và giấu kín với những người khác. Khi không may đột ngột qua đời, hay bị mất trí nhớ thì coi như số vàng ấy cũng bị mất đi.
Rủi ro với đầu tư vàng trên giấy
Rủi ro với các hình thức đầu tư vàng trên giấy là mức biến động của giá tài sản.
Giá tài sản thay đổi không theo sự thay đổi của giá vàng vật chất, và trường hợp xấu nhất là doanh nghiệp có liên quan bị phá sản.
Ví dụ, bạn đầu tư vào cổ phiếu của một công ty khai thác vàng, thì nếu công ty này bị phá sản, coi như giá trị khoản đầu tư của bạn sẽ mất trắng.
Tuy nhiên, vì mỗi người có khẩu vị đầu tư khác nhau nên vàng vẫn sẽ là một lựa chọn trong danh mục đầu tư của nhiều người.
Việc đầu tư vàng với cá nhân, đặc biệt là với giới trẻ, ở Việt Nam hiện nay khá đơn điệu vì không có nhiều sự lựa chọn.
Theo Vietcetera