Năm 2021, lĩnh vực tài chính tín dụng tiêu dùng và thanh toán kỹ thuật số đứng đầu trong các xu hướng mua bán - sáp nhập (M&A).

So với những năm trước đây thì năm 2021 hoàn toàn thiếu vắng các thương vụ M&A đình đám trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Tuy nhiên, trên thực tế, chăm sóc sức khỏe vẫn đang là lĩnh vực đầu tư hấp dẫn ở Việt Nam.

Chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe bình quân đầu người có xu hướng tăng trong dài hạn.

Các vấn đề lớn về ngân sách và năng lực mà các bệnh viện công phải đối mặt vẫn còn, tạo cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài thúc đẩy hệ thống chăm sóc sức khỏe, góp phần tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng GDP tích cực trong cả hai năm 2020 - 2021 và sẵn sàng phục hồi nhanh chóng nhờ tỷ lệ tiêm chủng vắc-xin phòng COVID-19 cao và việc nới lỏng hạn chế về đi lại.

Đó là những tín hiệu tích cực, mang đến nhiều cơ hội mới cho lĩnh vực dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dù bên cạnh vẫn còn một số khó khăn, trở ngại.

Bệnh viện và phòng khám tư nhân

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã ghi nhận nhiều giao dịch đầu tư nước ngoài vào các bệnh viện và phòng khám tư nhân.

Tuy nhiên vẫn còn một số thách thức, rào cản thương mại và pháp lý có thể ngăn cản đầu tư nước ngoài vào khu vực này.

Một trong những thách thức lớn nhất là việc cấm sở hữu nước ngoài trong các doanh nghiệp tham gia phân phối dược phẩm.

Điều này dẫn đến việc bệnh viện tư nhân cần phải cơ cấu lại, hoặc tiến hành các bước khác để nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia vào hoạt động kinh doanh bệnh viện.

Việc cơ cấu lại có thể tạo ra những vấn đề phức tạp không cần thiết cho hoạt động kinh doanh cũng như hàng loạt khó khăn khác.

Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ nên xem xét nới lỏng các hạn chế đầu tư nước ngoài áp dụng cho ngành phân phối dược phẩm.

Việc nới lỏng đó giúp các thương vụ M&A vào bệnh viện tư nhân ít phức tạp hơn đồng thời mang lại lợi ích cho ngành bán lẻ dược phẩm đang phát triển.

Một vấn đề tồn tại lâu dài khác đối với các bệnh viện và phòng khám tư nhân là khó khăn trong việc tuyển dụng, giữ chân các bác sĩ và nhân viên y tế có trình độ chuyên môn, đặc biệt là trong các chuyên khoa đặc thù.

Giải pháp cho vấn đề này là thúc đẩy đào tạo và phát triển đội ngũ bác sĩ Việt Nam và những người hành nghề khám chữa bệnh khác, đồng thời, giảm bớt các yêu cầu đối với bác sĩ là người nước ngoài.

Điều này sẽ giúp các bác sĩ nước ngoài có tay nghề cao có thể hành nghề tại Việt Nam dễ dàng hơn.

Ngoài ra, Việt Nam hiện có rất ít các chuỗi nhượng quyền thương hiệu bệnh viện tư nhân trong nước với các cơ sở tại các tỉnh, thành phố.

Đây là một rào cản thương mại đối với một số loại hình đầu tư nước ngoài, bởi từ góc độ tăng trưởng, một tài sản là bệnh viện đơn lẻ có thể không hấp dẫn bằng một chuỗi cơ sở khắp cả nước và có khả năng mở rộng.

Phòng khám tư nhân chuyên khoa

Thời gian qua, thị trường đã chứng kiến một số khoản đầu tư tài chính và đầu tư chiến lược của các nhà đầu tư nước ngoài vào loại hình kinh doanh các phòng khám tư nhân chuyên khoa.

Các phòng khám tư nhân chuyên khoa cũng gặp phải một số vấn đề tương tự bệnh viện tư nhân.

Tuy nhiên, do quy mô, các phòng khám tư nhân chuyên khoa thường ít thâm dụng vốn hơn, có thể dễ dàng mở rộng quy mô thành chuỗi trong nước và có thể mang lại lợi ích xã hội.

Chẩn đoán lâm sàng/phòng xét nghiệm

Các công ty chẩn đoán/xét nghiệm có vốn đầu tư nước ngoài đã hoạt động tại Việt Nam nhiều năm qua.

Trong khi đó, rất ít doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực này có khả năng thu hút vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Lĩnh vực chẩn đoán/xét nghiệm đang bị xem là loại hình kinh doanh có khối lượng thấp/chất lượng thấp, ngoài ra, kiểm soát chất lượng cũng là một vấn đề.

Lĩnh vực chẩn đoán/xét nghiệm cũng mang đến một số cơ hội hấp dẫn để đẩy nhanh quá trình số hóa nền kinh tế chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam.

Tuy nhiên, nếu dựa theo mô hình tại các quốc gia khác ở châu Á, lĩnh vực này chắc chắn sẽ trở thành mục tiêu khả thi, hấp dẫn nhờ vào các quy định phù hợp và hiệu quả, khuyến khích sự đổi mới và phát triển.

Công nghệ y tế và y học từ xa

Những năm gần đây, sự gia tăng đáng kể số lượng doanh nghiệp kỹ thuật số trong hàng loạt lĩnh vực bao gồm cả lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Chính phủ đã đưa ra các chính sách khuyến khích số hóa dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bao gồm cả việc thúc đẩy số hóa hồ sơ y tế.

Điều này sẽ tạo thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp công nghệ y tế trong tương lai.

Việt Nam chưa có hoạt động đầu tư nước ngoài đáng kể nào vào các doanh nghiệp công nghệ y tế.

Nguyên nhân có thể do các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này vẫn đang ở giai đoạn đầu và chưa đủ lớn để thu hút đầu tư nước ngoài.

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến một số lĩnh vực có nền tảng công nghệ ở Việt Nam là thiếu quy định pháp lý rõ ràng nhằm đảm bảo hoạt động ổn định cho các doanh nghiệp và tính an toàn cho người tiêu dùng của họ.

Trên đây là một số điểm mà Chính phủ có thể cân nhắc để xây dựng và hoàn thiện các quy định pháp luật trong lĩnh vực đầu tư chăm sóc sức khỏe để thu hút đầu tư nước ngoài.

Theo Báo Đầu tư