Đầu tư tác động là thuật ngữ dùng để chỉ những khoản đầu tư vào những công ty hay quỹ đầu tư không chỉ nhằm mục đích đạt được lợi nhuận mà còn đạt được những mục đích khác như xã hội hay môi trường.

Ước tính của GIIN về quy mô đầu tư tác động toàn cầu năm 2019 chỉ ra rằng, có khoảng 1.720 tổ chức tham gia đầu tư, với giá trị đầu tư khoảng 715 tỷ USD.

Mô hình mới nhưng nhiều tiềm năng 

Hiện tại, ở Việt Nam, khái niệm đầu tư tác động còn khá mới và chưa được đưa vào bất cứ một văn bản chính thức nào.

Tuy nhiên, đây là một loại hình đầu tư mà các nền kinh tế - xã hội hiện nay trên thế giới đều nhấn mạnh và hướng tới nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế bền vững.

Đặc biệt, Luật Doanh nghiệp (năm 2020) đã đưa vào khái niệm “doanh nghiệp xã hội”, nêu rõ vai trò của doanh nghiệp xã hội có các hoạt động vừa định hướng lợi nhuận và định hướng xã hội cũng như môi trường

Tuy nhiên, ở Việt Nam còn có các doanh nghiệp không phải là doanh nghiệp xã hội cũng thực hiện các hoạt động đầu tư tác động.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp tác động xã hội đang tập trung nhiều trong các lĩnh vực như nông nghiệp, thủy sản, thực phẩm (31,7%); giáo dục đào tạo kỹ năng ( 29,7%),…

Có một điểm sáng mà các doanh nghiệp tác động xã hội Việt Nam đạt được so với các quốc gia khác trên thế giới.

Theo đó, khoảng 70% doanh nghiệp tác động xã hội của Việt Nam có lãi, 18% hòa vốn và 12% lỗ trong quá trình hoạt động, theo số liệu từ SEUK năm 2017 và MAGIC năm 2015.

Con số này là khá tích cực so với các quốc gia khác như Anh hay Malaysia.

Tại Anh, chỉ có 51% doanh nghiệp tác động xã hội báo lãi, trong khi con số hòa vốn và lỗ chiếm lần lượt là 20% và 29%, còn tại Maylaysia, có tới 51% doanh nghiệp tác động xã hội báo lỗ.

Doanh nghiệp vẫn gặp khó khi huy động vốn 

Đầu tư tạo tác động xã hội là một xu hướng đang diễn ra mạnh mẽ ko chỉ trên thế giới mà tại Việt Nam.

Ngày nay, một trong những chiến lược của nhiều tập đoàn lớn là hướng tới tạo tác động xã hội ngày càng sâu rộng.

Việc cân bằng giữa mục tiêu xã hội/môi trường với mô hình thương mại cho phép loại hình tổ chức này có thể giải quyết các thách thức xã hội và môi trường một cách bền vững.

Trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp trẻ muốn phát triển doanh nghiệp tạo tác động xã hội. Tuy nhiên các doanh nghiệp này gặp nhiều thách thức về vốn.

Doanh nghiệp xã hội chuyên sản xuất và nghiên cứu ứng dụng sợi dứa cho ngành thời trang và may mặc ECOSOI cho biết, công ty gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận nhà đầu tư.

Theo đó, doanh nghiệp này bắt đầu gọi vốn từ tháng 1 năm nay và đã nhận được sự quan tâm của các nhà đầu tư.

Khi bắt đầu trao đổi sâu hơn sau khi nhận được sự sự quan tâm từ các nhà đầu tư, vẫn còn nhiều câu hỏi được đặt ra về định giá của công ty, cả về giá trị hữu hình và giá trị vô hình.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn khi trao đổi và tiếp cận với nhà đầu tư về khả năng mở rộng và sáng tạo sản phẩm.

Doanh nghiệp phải chứng minh về việc đã có hợp đồng nếu muốn gọi vốn đầu tư, chứng minh doanh thu với các sản phẩm sẽ có trong tương lai.

Một trong những thách thức khác là cần chứng minh chi phí và cách định giá lương cho đội ngũ trong quá trình khởi nghiệp. 

Nhà sáng lập, giám đốc điều hành ECOSOI và kỳ vọng có thể tìm được các nhà đầu tư sẽ hiểu và hỗ trợ cho doanh nghiệp, không chỉ là về tài chính mà còn về đầu ra cho sản phẩm.

Kết luận

Các hoạt động có tính trách nhiệm với xã hội và môi trường có thể thu hút được các nhà đầu tư tác động, từ đó các công ty có thể hưởng lợi về mặt tài chính từ việc thực hiện các hoạt động có trách nhiệm với xã hội.

Đầu tư tác động chủ yếu hấp dẫn trong các thế hệ trẻ, chẳng hạn như thế hệ Millennials (sinh trong khoảng đầu thập niên 1980 tới đầu thập niên 2000) muốn báo đáp lại cho xã hội.

Vì vậy xu hướng này có thể sẽ tiếp tục mở rộng khi các nhà đầu tư trong các thế hệ này tạo được nhiều ảnh hưởng hơn trên thị trường.

Khi nhiều người nhận ra lợi ích xã hội và tài chính của đầu tư tác động, nhiều công ty sẽ tham gia vào các hoạt động trách nhiệm xã hội.

Theo VnEconomy