NFT là viết tắt của “mã thông báo không thể thay thế” và về mặt kỹ thuật, chứa các sản phẩm kỹ thuật số, bao gồm bản vẽ, GIF động, bài hát hoặc các mục trong trò chơi điện tử.
Một NFT có thể là độc nhất vô nhị, giống như một bức tranh ngoài đời thực hoặc một bản sao của nhiều loại, như một thẻ giao dịch, nhưng blockchain sẽ theo dõi xem ai có quyền sở hữu tệp.
Chúng ta có thể mã hóa các sản phẩm dưới dạng NFT: tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, chữ ký...
Thông thường đó là các mặt hàng độc quyền, độc nhất vô nhị hoặc các sản phẩm tương tự kỹ thuật số được chuyển đổi thành NFT.
Nói về NBA - giải đấu bóng rổ chuyên nghiệp có NFT của riêng mình trong Top Shot, cho phép người dùng mua và bán “Moments” (thẻ giao dịch kỹ thuật số) chứa video clip về một trận đấu cụ thể, số liệu thống kê về trò chơi và người chơi, và lịch sử của giá bán hàng.
Một số người nói rằng Top Shot đại diện cho một trong những khả năng tốt nhất để NFT đạt được trạng thái chính thống.
Nền tảng không chỉ có “Beeple-moment” của riêng mình trong lần bán một chiếc LeBron James dunk trị giá 208.000 đô la, mà còn có hơn 800.000 tài khoản Top Shot và doanh thu hơn 500 triệu đô la tính đến ngày 30 tháng 3 năm 2021.
Chúng ta hãy khám phá các xu hướng chính của NFT và các kịch bản có thể xảy ra cho sự phát triển của chúng vào năm 2022.
Hiện tượng NFT - Minh bạch trong xác thực quyền sở hữu
NFT là một loại tài sản số hiện diện trên một blockchain (chuỗi số) tức là bản ghi nhận các giao dịch trên máy tính kết nối mạng.
Chuỗi số đóng vai trò như một quyển sổ chung, cho phép người dùng xác minh tính xác thực của NFT lẫn chủ sở hữu.
Tài sản có thể là bất động sản trực tuyến, chẳng hạn như bất động sản ảo trong một số loại thế giới kỹ thuật số hoặc trong trò chơi điện tử.
NFT có thể hiện hữu ngoài đời thật: bất động sản, một bức tranh, hoặc một địa điểm tại buổi hòa nhạc.
Mặt khác, NFT có thể là một dạng kết hợp, ví dụ, quyền quyết định ai có thể thuê phòng.
NFT đã thu hút sự chú ý của những người mua công nghệ (Mark Cuban), các nghệ sĩ nổi tiếng (Christie's) và các công ty lớn (Nike).
Giống như bất kỳ công nghệ nào, NFT có thể cung cấp cách thức kinh doanh hiệu quả hơn.
Đặc tính nổi bật của NFT - bản quyền được đề cao
Không thể phân chia
NFT là một tài sản nguyên vẹn không thể chia nhỏ.
Khác với các loại tiền mã hóa như Bitcoin đều có thể bị chia nhỏ và giao dịch dưới dạng phân số.
Không thể phá hủy hay làm nhái vì mỗi NFT đều độc nhất vô nhị
Tất cả dữ liệu NFT được lưu trữ trên nền tảng blockchain thông qua hợp đồng thông minh (smart contract), không phụ thuộc vào bất kỳ công ty nào.
Các tác phẩm nghệ thuật số được mua bán dưới dạng NFT sẽ luôn là bản gốc, là duy nhất và không có bản sao thứ hai.
Có thể xác minh
Tính xác minh của NFT là nhờ việc lưu trữ dữ liệu quyền sở hữu trên blockchain, không cần bên thứ ba hay chuyên gia tham gia xác thực mà bất kỳ ai cũng có thể truy ngược lại nguồn gốc người tạo ra tác phẩm.
Trước đây, tính hợp pháp của tài sản kỹ thuật số khó xác minh do việc tràn ngập các bản sao.
Tuy nhiên, những người ủng hộ NFT nói rằng, nhờ NFT những vấn đề này sẽ được giải quyết.
Bằng cách xuất bản một phân đoạn trên blockchain, một nghệ sĩ tạo ra một tệp công khai bất biến, có thể kiểm chứng về tính xác thực của nó.
Điển hình có thể thấy CryptoPunks, một trong nhiều NFT đầu tiên được tạo ra vào năm 2017.
CryptoPunks.
Tất cả 10.000 punks đều là NFT duy nhất trên chuỗi khối Ethereum.
Trong đó, có khoảng 3840 nhân vật là nữ, 6039 nhân vật là nam. Chúng cũng có một vài con vượn, người ngoài hành tinh và thây ma trong bộ sưu tập nhân vật.
Sự kết hợp của các đặc tính khác nhau trộn lẫn với nhau đã giúp bộ sưu tập đảm bảo mỗi đặc tính trong số 10.000 là hoàn toàn độc nhất.
Nhìn lại lịch sử NFT - giai đoạn bùng nổ năm 2017
2017: NFT lần đầu tiên thu hút được sự chú ý rộng rãi của công chúng với CryptoKitties, một dự án trong đó khách hàng nhân giống và bán mèo kỹ thuật số.
2018: Các khoản đầu tư dẫn đầu bởi vốn mạo hiểm và các nền tảng để mua, quảng bá và NFT đã được tạo ra như SuperRare, OpenSea, Rarible và Nifty Gateway.
2019: Các nhà sản xuất lớn như Công thức 1 và Nike tham gia thị trường.
2020: Thị trường NFT tăng gấp ba lần lên 250 triệu đô la.
Trong vài tháng đầu năm 2021, chúng ta có thể thấy sự bùng nổ của NFT.
Chỉ trong tháng 2, mười bộ sưu tập hàng đầu của NFT đã đánh dấu mức tăng tổng doanh thu 400% so với tháng trước, chiếm gần 400 triệu đô la tổng doanh thu.
Phần lớn hành vi thị trường NFT này có thể bắt nguồn từ nền tảng NFT là NBA Prime Shot từ Dapper Labs ra mắt vào tháng 10 năm 2020 với sự hỗ trợ từ liên đoàn bóng rổ.
Trên Prime Shot, người mua có thể mua các gói kỹ thuật số có chứa NFT được gọi là "khoảnh khắc" - các đoạn video ngắn về các điểm nổi bật của NBA chẳng hạn như một cú ném kỷ niệm.
Caty Tedman, Giám đốc Đối tác, Quảng cáo và Tiếp thị tại Dapper Labs, cho biết nền tảng hiện có 511.000 khách hàng đăng ký và tổng doanh thu hơn 301 triệu USD chỉ sau 5 tháng hoạt động.
COVID-19 đã làm thế giới trở nên số hóa hơn. Những người làm việc tại nhà tìm thấy nhiều thời gian hơn để tương tác trong các môi trường số.
Vì vậy họ thấy mình cởi mở hơn với hàng hóa và nhà cung cấp kỹ thuật số.
Đồng thời, sự gia tăng phổ biến của tiền điện tử đã kích thích sự tò mò đối với một loại tài sản kỹ thuật số khác.
Các công ty lớn (ví dụ, nhà đấu giá Christie's) đã khẳng định lòng tin và địa vị của NFT bằng cách tham gia đấu giá.
Nhà đấu giá Christie's đánh giá cao thị trường NFT.
Có thể nói, NFT đã có cơ hội phát triển mạnh trong bối cảnh hay các thời điểm có những cú sốc tài chính.
Khi một loại tiền tệ truyền thống trên bờ vực sụp đổ, sự chú ý luôn chuyển sang các giá trị độc quyền khác.
Dần dần người dùng nhận ra rằng họ không cần tiền mặt, mà là những thứ có giá trị hơn - bất động sản, nghệ thuật,…
Hơn nữa, nhiều người hiểu rằng họ có thể tự tạo ra những giá trị này.
Các nguyên tắc xác định giá trị và xu hướng phát triển NFT trong tương lai
Số lượng có hạn
Nhiều NFT là duy nhất hoặc giới hạn. Có thể trong tương lai chỉ có 10 nghìn tiền điện tử được tung ra.
Khả năng truyền tải
Mã thông báo có thể được bán lại cho hầu hết người dùng trên khắp thế giới, có nghĩa là nó có nhiều người tiêu dùng tiềm năng hơn.
Tính bất biến
Không thể thay đổi mã NFT và siêu dữ liệu, điều này thúc đẩy sự thay đổi liên tục.
Tính hữu ích
Một số NFT có thể thực hiện các chức năng cụ thể, tạo thu nhập hoặc được trao đổi để lấy tài sản vật chất ngoài đời thật.
Nhiều nhà sưu tập NFT đã nhìn thấy tiềm năng của mã thông báo có khả năng tích hợp cao với thế giới thực.
Trong thế giới kỹ thuật số của Decentraland, Decentral Games đang tạo ra một sòng bạc trực tuyến kỹ thuật số, nơi mọi người có thể chơi các giải đấu poker.
Mua (và bán) các mặt hàng NFT, họ tạo ra các chiến lược như việc một chiếc áo khoác kỹ thuật số trị giá 1.000 đô la sẽ giúp người dùng có được một chỗ ngồi trên một số bàn lăn cao nhất định.
Sau một loạt doanh số bán NFT cao từ các nghệ sĩ nổi tiếng, thị trường tràn ngập vô số tác phẩm nghệ thuật.
Một số nhà phê bình nhận định rằng NFT chỉ là trào lưu nhất thời, giống như bong bóng ICO năm 2017.
Những người khác nói rằng lượng lớn người tiêu dùng và người bán cuối cùng sẽ giảm đi và chỉ những NFT thực sự bất thường, thú vị mới giữ được giá trị của chúng.
Một trong những ứng dụng tiềm năng là luật sở hữu trí tuệ (IP), luật này điều chỉnh các ý tưởng như bằng cách đóng dấu nhãn hiệu.
Tương lai có thể xảy ra một cuộc xung đột tiềm ẩn giữa một hợp đồng giấy đã có từ trước và NFT.
Chức năng của nền tảng thị trường NFT dựa trên dịch vụ của các hợp đồng thông minh.
Mỗi NFT chứa siêu dữ liệu duy nhất đang được tích hợp vào hợp đồng thông minh.
Để xây dựng thị trường NFT, một giao thức mã thông báo cần được tạo trên mạng blockchain tương ứng với nền tảng thị trường.
Các hình thức phát triển NFT trong tương lai
Hợp đồng thông minh - giảm chi phí môi giới
Hợp đồng thông minh NFT là một nhóm hợp đồng duy nhất đảm bảo việc thực hiện các hoạt động của nền tảng giao dịch. Sau đó, nó được tích hợp với hệ thống thị trường.
Triển vọng phát triển thị trường NFT, thị trường NFT hiệu quả hơn và có tính thanh khoản cao hơn so với thị trường truyền thống.
Nó được xây dựng xung quanh các thị trường NFT kỹ thuật số và về mặt phí, NFT thấp hơn mức phí 5% hoặc thậm chí 10% được trả cho các nhà môi giới nghệ thuật truyền thống.
Tiền điện tử - tiềm năng phát triển rộng rãi
Các chuyên gia như Rarible hoặc các công ty tổng hợp như Opensea đã đếm được hàng chục nghìn kết nối ví NFT mỗi tuần.
Thế hệ tiền điện tử này chủ yếu bao gồm những người trẻ tuổi thích mạo hiểm, thích thử nghiệm và có đủ khả năng chi trả.
Trên thực tế, bất chấp sự biến động giá cả cực kỳ nghiêm trọng, nghiên cứu đã chỉ ra rằng công chúng ngày càng trở nên trung thành với việc áp dụng rộng rãi tiền điện tử.
Game
Mặc dù đã có một số ứng dụng công nghệ hứa hẹn trong ngành công nghiệp và game sẽ dần hoàn thiện trong ba năm tới, một số người cho rằng cơn sốt NFT sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, đặc biệt là trong lĩnh vực nghệ thuật.
Các nghệ sĩ có thể đính kèm các điều khoản và điều kiện với NFT để đảm bảo họ nhận được một phần tiền thu được sau mỗi lần bán lại, có nghĩa là họ sẽ được hưởng lợi nếu tác phẩm của họ tăng giá trị.
NFT trao quyền cho các nhạc sĩ cung cấp cho người hâm mộ của họ những phương tiện được cải tiến và những lợi ích đặc biệt.
Thể thao - giảm tải khả năng sử dụng hàng giả
Về kỷ vật thể thao, 50 đến 80% các mặt hàng được cho là hàng giả. Việc biến những mặt hàng này thành NFT với lịch sử giao dịch rõ ràng có thể giải quyết vấn đề hàng giả.
Nhưng bên ngoài những lĩnh vực này, tiềm năng của NFT còn đi xa hơn vì chúng thay đổi hoàn toàn các quy tắc sở hữu.
Các giao dịch được ghi lại trên blockchain được bảo mật.
Hợp đồng thông minh có thể được sử dụng thay cho luật sư và tài khoản ký quỹ, để tự động đảm bảo rằng tiền và tài sản sẽ được trao tận tay.
Kết luận cho thấy NFT có thể biến đổi hoàn toàn các thị trường như bất động sản và ô tô.
Chúng sẽ là một phần của giải pháp cho các vấn đề về quyền sở hữu đất đai. Chỉ 30% dân số thế giới có quyền đăng ký hợp pháp đối với đất đai và tài sản của họ.
Đối với những người không có quyền sở hữu, việc tiếp cận tài chính và tín dụng sẽ khó khăn hơn.
Ngoài ra, nếu trong tương lai phần lớn cuộc sống của chúng ta dành cho thế giới ảo, thì những gì chúng ta mua có khả năng được mua và bán dưới dạng NFT.
Hồng Trâm - Trends Việt Nam, lược dịch từ Merehead