“Khẩu vị” của các nhà đầu tư dần thay đổi

Theo như Cục Đầu tư nước ngoài nhận định, trong 11 tháng qua, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành trong tổng số 21 ngành kinh tế quốc dân.

Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạt trên 14 tỷ USD, chiếm 53% tổng vốn đầu tư đăng ký.

Ngành sản xuất, phân phối điện mặc dù thu hút được nhiều dự án mới nhưng số lượng mua cổ phần không nhiều, song với quy mô dự án lớn, nên đứng thứ hai, với tổng vốn đầu tư trên 5,7 tỷ USD, chiếm 21,6% tổng vốn đầu tư đăng ký.

Có thể thấy, gần đây “khẩu vị” của các nhà đầu tư đã có những thay đổi phong phú và rõ rệt, nhắm vào các ngành có tiềm năng bùng nổ trong vài năm tới đây.

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư.

Trong thời gian tới, dự đoán vốn đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam vẫn sẽ tăng trưởng trong năm 2021 và dự báo bứt phá trong năm 2022, khi các quốc gia đang dần mở cửa nền kinh tế, thích ứng với điều kiện bình thường mới.

Theo chuyên gia từ Savills, xét về bức tranh FDI của ngành trong vòng một thập kỷ vừa qua, Việt Nam đang phát triển theo một chuỗi giá trị.

Trong đó, ngành thiết bị điện tử chiếm tỉ trọng cao nhất ở mức 19,29% tổng vốn.

Tiếp theo sau là điện tử và máy tính với 17,14%. Giấy, nhựa và cao su lần lượt chiếm 14,66% và 13,54%. Trong khi đó, các mặt hàng dệt may, may mặc và thực phẩm chỉ ghi nhận vốn đầu tư dưới 4%.

Các ngành hàng giá trị cao nhận được nhiều sự quan tâm dạo gần đây.

Việt Nam chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ cả về kim ngạch lẫn cơ cấu ngành

Các chỉ số xuất khẩu của Việt Nam đã nói lên sức tăng trưởng mạnh mẽ của lĩnh vực này bất chấp sự ảnh hưởng của dịch bệnh khi tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa nước ta đạt 212,55 tỉ USD, tăng 21,2% so với cùng kỳ năm ngoái là 80 tỉ USD.

Trong đó, phân khúc điện thoại và linh kiện có mức tăng trưởng 13% và đây cũng là nhóm ngành có kim ngạch xuất khẩu cao nhất chiếm 16,8% đạt 35,7 tỉ USD.

Tốc độ tăng trưởng của nhóm ngành điện tử, máy tính và linh kiện vẫn tiếp tục tăng trưởng mạnh như năm ngoái, đạt mức 15,8%, tương ứng với 31,3 tỉ USD. Đồng thời, giá trị xuất khẩu của nhóm ngành này còn ghi nhận sự bứt phá khi vượt qua hàng dệt may từ năm 2019 đến nay.

Kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may và giày dép ghi nhận tỉ trọng nhỏ hơn so với cùng kỳ năm ngoái, lần lượt ở mức 10% và 6%.

Qua đó, dễ dàng nhận thấy các nhóm ngành xuất khẩu chủ lực đang chuyển dần từ mặt hàng giá trị gia tăng thấp như quần áo và giày dép sang những sản phẩm mang lại giá trị cao hơn như điện tử và linh kiện, cho thấy sự thay đổi về định hướng của ngành công nghiệp.

Sự chuyển đổi cơ cấu sản xuất rõ rệt trong năm 2021.

Chuyển đổi mạnh mẽ sang các ngành công nghiệp có giá trị cao

Một báo cáo vừa được Savills Việt Nam công bố cho rằng, từ một nền kinh tế với các ngành công nghiệp thâm dụng lao động, Việt Nam đang có những bước đi vững chắc với mục tiêu chuyển đổi sang các ngành công nghiệp có giá trị cao.

Để giải thích cho sự chuyển dịch này, ông John Campbell, Quản lý bộ phận bất động sản Công nghiệp, Savills Việt Nam chia sẻ: “Trong 20 năm qua, nhờ tốc độ tăng trưởng ổn định, nền kinh tế đi theo hướng xuất khẩu, sự gia tăng của các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), lực lượng lao động trẻ, các chính sách ưu đãi đầu tư cùng với vị trí địa lý chiến lược, Việt Nam đã trở thành một trong những trung tâm sản xuất thu hút được sự chú ý nhiều nhất trong khu vực châu Á”.

Ông John Campbell, Quản lý bộ phận bất động sản Công nghiệp, Savills Việt Nam.

Đây thực sự là một xu hướng ngày càng trở nên rõ nét ở Việt Nam, đặc biệt kể từ khi hàng loạt đại gia công nghệ lớn có đầu tư tại Việt Nam. Samsung, LG của Hàn Quốc là những ví dụ điển hình.

Cả hai “ông lớn” này vẫn đang tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam.

Trong khi Samsung đang nỗ lực hoàn thiện việc xây dựng Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (R&D) tại Hà Nội. Còn với LG, chỉ trong năm nay đã hai lần tăng vốn đầu tư, với tổng vốn tăng thêm lên tới 2,15 tỷ USD.

Tương tự như dự án 498 triệu USD của Jinko Solar trong lĩnh vực thiết bị điện, dự án 270 triệu USD của Foxconn, 269 triệu USD của JA Solar Investment hay 269 triệu USD của BYD Electronics đã chứng minh cho xu hướng nổi bật này.

“Bất chấp một năm 2021 đầy thách thức, Việt Nam vẫn đang tiếp tục chuyển đổi từ các ngành công nghiệp thâm dụng lao động sang các ngành công nghiệp có giá trị cao. Các ngành công nghiệp giá trị thấp đang dần dần hình thành ở những khu vực khác tại Đông Nam Á", ông Campbell nhận định.

Nguyên nhân là do Việt Nam không còn áp dụng các chính sách ưu đãi như trước, nên việc tìm kiếm nguồn lao động cũng như đất đai giá rẻ tại Việt Nam trở nên khá khó khăn.

Tuy nhiên, nhà đầu tư của những ngành công nghiệp có giá trị cao tại nước ngoài vẫn lạc quan về sự tăng trưởng dài hạn của Việt Nam.

Bức tranh công nghiệp khác nhau giữa hai miền Bắc và Nam

Trong vòng 9 tháng đầu năm 2021, ngành sản xuất khu vực phía Bắc nhận được nhiều vốn FDI đăng ký mới nhất cả nước, đạt 3,99 tỉ USD và chiếm 72,92%.

Trong đó, thiết bị điện dẫn đầu các ngành hàng với mức đầu tư chiếm tỉ trọng 18%. Theo sau là máy tính và điện tử với 16%.

Những con số cho thấy, nền công nghiệp phía Bắc đang thu hút nhiều vốn đầu tư trong lĩnh vực sản xuất và đa số tập trung vào nhóm ngành thiết bị điện tử.

Trong số đó có những dự án được đầu tư lớn như Khu công nghiệp Amata Quảng Ninh ghi nhận nguồn vốn hơn 498 triệu USD đến từ nhà đầu tư Jinko Solar cho lĩnh vực thiết bị điện.

khu công nghiệp Quang Châu của Bắc Giang được 2 nhà đầu tư lớn là Foxconn Technology và JA Solar Investment rót vốn lần lượt là hơn 270 triệu USD và hơn 269 triệu USD.

Theo sau là BYD Electronics với hơn 269 triệu USD tại khu công nghiệp Phú Hà, Phú Thọ.

Miền Bắc thu hút nhà đầu tư với các dự án có quy mô lớn.

Tuy nhiên khi so sánh với quy mô ở miền Bắc, các dự án đầu tư tại miền Nam trong 9 tháng đầu năm có quy mô vốn nhỏ hơn, vẫn tập trung chủ yếu ở các ngành sản xuất, chế tạo truyền thống.

Trong số 5 dự án công nghiệp lớn nhất đầu tư vào miền Nam, thực phẩm và đồ uống nhận được tổng vốn đầu tư lớn nhất với khu công nghiệp Protrade Bình Dương nhận 78 triệu USD từ IDL Coffee Holdings và khu công nghiệp Becamex Bình Phước nhận trên 36 triệu USD.

Theo sau là ngành sản phẩm từ kim loại và giấy với 60 triệu USD cho mỗi ngành tại 2 khu công nghiệp Minh Hưng, Bình Phước và Lộc An-Bình Sơn, Đồng Nai.

Khu công nghiệp Thành Công, Tây Ninh nhận 48 triệu USD cho ngành dệt may từ Top Sports Textiles.

Miền Nam chủ yếu tập trung vào các ngành sản xuất, chế tạo truyền thống.

Cần đầu tư vào công nghệ mới

Các doanh nghiệp hiện nay đang chú trọng nâng cao công nghệ và đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi giá trị, chuyển sang mô hình sản xuất sạch và sản phẩm công nghệ cao nhằm thích ứng với nhu cầu từ khách hàng.

Do đó, khi nhận định về xu hướng phát triển của ngành, ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội, chia sẻ: “ Các nhà phát triển bất động sản cần lưu ý để cung cấp những khu công nghiệp để có thể đáp ứng được yêu cầu này”.

Ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội.

Việc phát triển các ngành hàng trong chuỗi giá trị giữ vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình hiện đại hóa nền công nghiệp Việt Nam đưa nước ta từ một nước phụ thuộc vào hàng hoá có giá trị thấp sang những ngành hàng có giá trị cao.

Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) chỉ ra rằng lĩnh vực sản xuất có thể đạt mức tăng trưởng 16% trong các chiến lược 4.0 vào năm 2030 nếu các doanh nghiệp vừa và nhỏ bắt đầu triển khai các công nghệ cấp trung bình.

Thêm vào đó, công nghệ mới có thể giúp lĩnh vực này tăng thêm 7-14 tỉ USD trong tương lai.

Để nâng cao năng lực sản xuất, các doanh nghiệp đang tích hợp các công nghệ mới nổi tại nhà máy như trí tuệ nhân tạo hay in mô hình 3D.

Cụ thể, Vingroup đã bắt đầu sử dụng 1.200 robot ABB trong một số quy trình hàn của mình.

Công ty Cổ phần Công nghiệp KTG - một nhà phát triển Xưởng xây sẵn tại Việt Nam đã bắt đầu xây dựng các Xưởng xây sẵn 4.0 tại tỉnh Đồng Nai.

Robot ABB thế hệ mới nhất phục vụ các công đoạn hàn và vận chuyển khung xe, mọi thứ diễn ra tuần tự và tự động hoá 100%.

Mô hình “Nhà máy Công nghiệp 4.0” sẽ tích hợp các bất động sản công nghiệp xây sẵn với công nghệ 4.0 nhằm cung cấp các giải pháp thông minh, sáng tạo và tối ưu hơn cho tầm nhìn phát triển của người thuê.

Theo Nhịp cầu đầu tư